การที่เส้นผมของเราหลุดร่วงเป็นประจำทุกวันถือเป็นเรื่องปกติ แต่ทั้งนี้เส้นผมควรหลุดไม่เกินวันละ 50 – 100 เส้น แต่หากในช่วงเวลาที่ผมเปียกหรือกำลังสระผมก็มีโอกาสทำให้ผมร่วงมากกว่าในเวลาปกติเหมือนกัน บางคนอาจมีผมร่วงกองโตจนน่าตกใจ และไม่แน่ใจว่าหากเป็นเช่นนี้ต้องเข้าปรึกษาแพทย์หรือไม่ โดยวันนี้เราขออาสาพาสาว ๆ ไปไขคำตอบกัน ว่าแท้จริงแล้วผมร่วงตอนสระเป็นเพราะอะไร เวลาไหนที่เหมาะกับการพบแพทย์
เฉลยคำตอบ ‘วงจรชีวิตเส้นผม’ เป็นอย่างไร
แต่ก่อนที่จะไปฟังเหตุผลที่ทำให้ผมร่วงตอนสระผม เรามาดูกันก่อนว่าจริง ๆ แล้ว ‘วงจรชีวิต’ ของเส้นผมเป็นอย่างไร โดยจากผลการวิจัยเกี่ยวกับเส้นผมเมื่อปี 2008 พบว่าเส้นผมของคนเรามีอัตราการเติบโตอยู่ที่ 0.35 มม./วัน และจะมีการหลุดร่วงประมาณ 100 เส้นในทุกวัน ซึ่งถือว่าเป็นจำนวนการร่วงปกติของเส้นผม โดยวงจรชีวิตของเส้นผม สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ช่วง ดังนี้
- อนาเจน (Anagen) – เป็นระยะการเติบโตของเส้นผม ซึ่งคิดเป็น 85 – 90% ของวงจรทั้งหมด โดยส่วนใหญ่ใช้เวลาประมาณ 2 – 6 ปี ยิ่งอายุมากขึ้น ระยะการเติบโตของผมก็จะสั้นลง
- แคทาเจน (Catagen) – เป็นระยะที่เส้นผมเติบโตช้าลงและค่อย ๆ หยุดการเติบโต โดยใช้เวลาประมาณ 2 – 3 สัปดาห์ ซึ่งคิดเป็น 10% ของวงจรทั้งหมด
- เทโลเจน (Telogen) – ระยะที่เซลล์รากผมตายแล้ว และรอการหลุดร่วง พร้อมกันนี้ก็จะมีเส้นผมเกิดใหม่ที่กำลังเข้าสู่ระยะการเติบโตด้วยเช่นกัน จากนั้นจึงจะดันเส้นผมที่ตายแล้วให้หลุดร่วงไป ซึ่งระยะนี้จะมีอายุไม่เกิน 3 เดือน คิดเป็นร้อยละ 5 – 10% ของวงจรชีวิต
อะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ผมร่วงเวลาสระผม ?
ก่อนที่คุณจะสูญเสียความมั่นจนต้องไปนั่งนับเส้นผมที่หลุดร่วงในพื้นห้องน้ำ ว่าคุณเข้าข่ายผมร่วงผิดปกติหรือไม่ ให้คุณลองดูปัจจัยเหล่านี้ประกอบก่อน เพราะหากคุณมีพฤติกรรมที่เข้าข่ายปัจจัยเหล่านี้นั่นก็แปลว่าเส้นผมที่หลุดร่วงเป็นเรื่องปกติ ไม่มีอะไรน่ากังวล
เป็นคนผมหนา
สำหรับคนที่มีเสนผมดกหรือผมหนา อาจจะพบว่ามีปริมาณเส้นผมร่วงมากกว่า 100 เส้น/วันได้ ซึ่งนั่นถือว่าเป็นเรื่องที่ปกติมาก เนื่องจากคนผมหนาจะมีปริมาณเส้นผมมากกว่าคนอื่น ๆ อยู่แล้ว จึงมีโอกาสที่เส้นผมจะหลุดร่วงออกไปในสัดส่วนที่มากขึ้น ดังนั้นคนผมหนาตัดความกังวลออกไปได้เลย
สังเกตจากการสระผมครั้งล่าสุด
ในขณะที่เรากำลังสระผมด้วยแชมพูหรือประโลมผมด้วยครีมนวดนั้น สิ่งเหล่านี้จะเป็นตัวที่เข้าไปกระตุ้นให้เส้นผมอยู่ในวงจรชีวิตเส้นผมระดับเทโลเจนที่ถูกกระตุ้นไปด้วย และพร้อมที่หลุดร่วงออกมานั่นเอง ซึ่งปัญหาผมหลุดร่วงอาจเกิด ณ ขณะนั้น หรืออยู่ในระยะ 2 – 3 วันหลังจากสระผมไปแล้วก็อาจพบว่ามีเส้นผมร่วงในปริมาณที่มากได้เช่นกัน
หวีผมครั้งล่าสุดเมื่อไหร่?
กรณีของการหวีผมจะคล้าย ๆ กับการสระผม เพราะการที่หวีหรือแปรงสัมผัสกับหนังศีรษะ ก็เท่ากับว่างสิ่งนี้จะเข้าไปกระตุ้นหนังศีรษะเข้าไปด้วย จึงสังเกตได้ว่าตอนช่วงเวลาที่เรากำลังหวีผมนั้นปริมาณเส้นผมที่ร่วง หรือผมที่ติดกับแปรงหวีผมออกมาจะเยอะเป็นพิเศษ ดังนั้นหวีผมให้เบามือที่สุด อย่ากระชาก ที่สำคัญหวีเพียงวันละ 1 ครั้งก็เพียงพอแล้ว
แต่หากคุณไม่ได้มีพฤติกรรมทำร้ายเส้นผมหรือไม่เข้าข่ายปัจจัยผมร่วงข้างต้น รวมไปถึงมีปัญหาผมร่วงที่ผิดปกติ เช่น ผมร่วงเป็นหย่อม ๆ หรือร่วงหลายจุด ที่เห็นได้ชัดว่าผมบางลงก็ไม่ควรนิ่งนอนใจเด็ดขาด ควรเข้ารับคำแนะนำจากแพทย์เฉพาะทางโดยด่วน เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณสุขภาพบางอย่างก็เป็นได้ หรือลองเข้าปรึกษาแพทย์ปลูกผมเพื่อดำเนินการปลูกผม ในกรณีที่ผมหลุดร่วงจากฮอร์โมน เข้าข่ายหัวล้าน ก็เป็นทางออกที่ดีเหมือนกัน